Trouw
van 30-12-2004
Liefde is een zenuwenoorlog
door Monic Slingerland
INTERVIEW:
Alweer heeft het leven van Roel van Duijn (61) een nieuwe, onverwachte wending genomen. Hij vangt tegenwoordig mensen op die lijden aan liefdesverdriet. ,,Dat is heel nuttig en zinvol werk. Heerlijk om ze te zien opknappen.'' Ze bezoeken zijn website (www.liefdesverdriet.nu), huilen uit bij hem aan de keukentafel en krijgen (à acht euro) een pakketje met tips en goede raad mee.
Twee jaar geleden verbrak zijn geliefde Zwaantje de relatie met hem. ,,Het heeft me een halfjaar gekost voor ik weer normaal kon leven.'' Helemaal over is het niet. ,,Het sluimert nog een beetje bij me. Je poetst zoiets niet weg.''
Over zijn verdriet na het vertrek van Zwaantje schreef Roel van Duijn het boek 'Liefdesverdriet'. Een bekorte versie stond een jaar geleden in Trouw. Toch wordt hij aan zijn eigen keukentafel wat stilletjes als het over haar gaat.
,,Ik praat er liever niet over. Ik vind het jammer dat het uit is. Ik wil mezelf niet opsluiten in het terugverlangen, dat maakt me alleen droevig, het haalt me uit de realiteit. Je kan dan maar beter je verlies accepteren. Dus dat doe ik.''
Van Duijn opende een website waar lijders aan liefdesverdriet hun hart kunnen uitstorten en ervaringen van anderen kunnen lezen. Er zijn dagelijks enkele honderden bezoekers. In de winter meer dan in de zomer. Deze maand verschenen in Trouw van zijn hand zes artikelen over liefde en geluk, zes gesprekken met stellen die na veel ellende gelukkig met elkaar zijn. Van Duijns conclusie na die gesprekken: ,,Liefdesgeluk is iets uitzonderlijks.''
Daar dacht hij vroeger anders over. ,,Ik had vroeger, ja veertig jaar geleden, gesprekken met Simon Vinkenoog. Hij vond liefde altijd het belangrijkst, ik creativiteit. Nu denk ik dat Simon toch gelijk heeft. Creativiteit komt voort uit liefde.''
Voor de jonge Roel van Duijn, destijds druk in de weer met het verbeteren van de wereld, met het oprichten van Provo en de Kabouters, was liefde iets vanzelfsprekends. ,,Ik zat in de warme golfstroom van de liefde van mijn ouders, die hing om mij heen. Ik leefde oppervlakkig met mijn relaties van toen, ik genoot er niet zo diep en bewust van. Ik vond mijn werk altijd belangrijker.''
Vijf vrouwen heeft hij gehad, die afgelopen veertig jaar. Gemiddeld acht jaar per relatie. Van wie heeft hij het meest gehouden?
,,Ik word een beetje verlegen van die persoonlijke vragen. Ehmmmm. Van Zwaantje. Ja. Met de anderen ben ik gelukkig wel bevriend, al is het met een van hen door de dood helaas niet meer mogelijk. Liefde kan veranderen in vriendschap.''
Dan, stellig: ,,Liefde is een zenuwenoorlog. En dat blijft het ook. Liefdesgeluk, dat is samen over een muur springen, ook over de innerlijke muur die tussen de partners is. En over de muur die je in jezelf hebt. Dat is het belangrijkste. En het moeilijkste. Pas als je samen een crisis weet te overwinnen, komt er iets van liefdesgeluk. Daar heb ik bewondering voor. Dat is ook het mooiste wat er is, denk ik, duurzame liefde, als je lang bij elkaar bent en blijft. Daar verlang ik zelf ook naar.''
Voor de serie sprak Van Duijn naast anderen met Riekje en Jan Boswijk, al 35 jaar bij elkaar na een aantal relationele escapades in de eerste jaren van hun huwelijk, zoals wel vaker voorkwam in de jaren zeventig. Na die aanvangsperikelen hernamen ze als het ware hun huwelijksgelofte, ze kapten met alle derden en zetten zich in voor elkaar. Zo konden ze hun oorspronkelijke verliefdheid ontwikkelen en verdiepen tot duurzame liefde.
,,Van Jan heb ik geleerd dat je je eigen rommel moet opruimen om ruimte te kunnen maken voor die ander. Pas als je het grootste deel van je behoeftigheid en je pijn hebt verwerkt, kun je de ander werkelijk zien, en pas dan ben je in staat om iets voor de ander te betekenen.''
Jan en Riekje hebben 25 jaar lang vele paren begeleid tijdens crisisperiodes. Hun inzichten en ervaringen beschreef Riekje Boswijk in de boeken 'Revolutie binnen de relatie', 'Ruzie' en 'De anatomie van de liefde'.
Van Duijn: ,,Dan is er pas echt liefdesgeluk, denk ik, na zo'n tweede gelofte. Maar dat zijn uitzonderingen. Ik merkte tijdens die gesprekken wel dat mensen dit als iets kostbaars beschouwen, erover waken, het beschermen en er dus liever niet over praten.''
Hoe gaat het eigenlijk in de liefde: zijn mensen voor elkaar geschapen? ,,Nee, er zijn wel tienduizend mensen met wie je liefdesgeluk kunt beleven. Al zijn er grenzen. Die ene ware bestaat wel, maar die moet je maken, die kom je nooit zomaar tegen in pure vorm. Eerst ben je verliefd. En verblind. Alles is mooi en zacht. Na twee, drie jaar ga je de realiteit zien. Het gaat erom of je samen de crisis te boven komt die dan volgt.'' ,,Liefde is vaak een soort ruilhandel. Je wilt iets van die ander: seks, geld. Het is vaak een mengsel van echte en geveinsde liefde, een toneelspel om iets los te krijgen van die ander. Je moet daarom goed opletten. Echte liefde groeit als er realiteitszin is.'' En als er een crisis is. ,,Bij zo'n crisis loop je allebei om een berg heen, maar de een linksom en de ander rechtsom. Je weet niet of je die ander aan de andere kant van de berg nog wel tegenkomt.''
Zelf is Van Duijn nu alleen. Dat wil zeggen, hij leeft met zijn dochter samen. ,,Dat is wel weer het voordeel van alleen zijn: ik verdiep me nu in nepnagels, maandverband en andere dingen die bij een opgroeiende puberdochter horen. Dat zou ik anders aan een vrouw hebben overgelaten. Nu maak ik dat mee.''
Het alleenzijn ziet hij als iets tijdelijks. ,,Ik beschouw het als mijn opdracht om mezelf te vinden, nu ik alleen ben. Maar liefdesgeluk, dat zou ik wel verwelkomen, het is het mooiste wat er is. Het lijkt me heerlijk. Het komt wel, op een dag.'' Roel van Duijn,
Liefdesverdriet. Meulenhoff, 204 blz.
ISBN 90 290 7532/NUR 301.
Op 21 januari, 2004, vanaf 20.00 uur, is er een liefdesverdriet-avond in centrum De Roos in Amsterdam (P.C. Hooftstraat 183), met lezing van Roel van Duijn.
Artikelen
